Toàn cảnh vụ "thổi giá" kít xét nghiệm của Công ty Việt Á

Ngày 31-12-2021, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03 - Bộ Công an) ra quyết định bổ sung quyết định khởi tố vụ án về các tội "Đưa hối lộ", "Nhận hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ" liên quan đến vụ nâng khống giá kit xét nghiệm Covid-19 tại Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á). 

C03 cho biết có căn cứ xác định dấu hiệu sai phạm trong việc quản lý, nghiên cứu, chuyển giao đề tài khoa học về sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 tại Bộ KH-CN và trong việc cấp phép đăng ký lưu hành tạm thời, cấp phép đăng ký lưu hành chính thức sản phẩm kit xét nghiệm Covid- 19; việc hiệp thương giá sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 với Công ty Việt Á tại Bộ Y tế.

C03 đã khởi tố bị can Nguyễn Minh Tuấn, nguyên Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế; Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính (thuộc Bộ Y tế); Trịnh Thanh Hùng, Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế kỹ thuật (thuộc Bộ KH-CN, cùng về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ".

Ngoài ra, C03 khởi tố 8 bị can, gồm: Nguyễn Văn Định - Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh Nghệ An; Nguyễn Thị Hồng Thắm - Kế toán trưởng CDC Nghệ An; Nguyễn Thành Danh - Giám đốc CDC Bình Dương; Trần Thanh Phong và Lê Thị Hồng Xuyên - cán bộ CDC Bình Dương; Tiêu Quốc Cường - Kế toán trưởng, Phó phòng thuộc Sở Y tế Bình Dương; Nguyễn Trường Giang - Giám đốc Công ty VNDat; Nguyễn Thị Thúy - nhân viên Công ty VNDat; Lê Trung Nguyên - Giám đốc vùng Công ty Việt Á cùng về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng". Khởi tố bổ sung Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty Việt Á) và Vũ Đình Hiệp (Phó tổng giám đốc Công ty Việt Á) về tội "Đưa hối lộ". 

Còn Phạm Duy Tuyến (Giám đốc CDC Hải Dương) bị khởi tố bổ sung tội "Nhận hối lộ".

Trước đó, ngày 17-12-2021, C03 đã khởi tố vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", xảy ra tại Công ty Việt Á, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Hải Dương (CDC Hải Dương) và các đơn vị, địa phương có liên quan; khởi tố bị can đối với Tổng giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt và Giám đốc CDC tỉnh Hải Dương Phạm Duy Tuyến; Vũ Đình Hiệp và Phan Tôn Noel Thảo cùng 3 người khác về hành vi vi phạm quy định đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng.

C03 đã khám xét khẩn cấp 16 địa điểm tại 8 tỉnh, thành gồm: Hà Nội, TP HCM, Hải Dương, Thừa Thiên - Huế, Bình Dương, Long An, Cần Thơ, Nghệ An; đồng thời triệu tập ghi lời khai hơn 30 đối tượng liên quan. C03 đã phong tỏa, ngăn chặn, kê biên nhiều tài khoản, sổ tiết kiệm của Phan Quốc Việt và các bị can thuộc Công ty Việt Á trị giá trên 320 tỉ đồng, 100.000 USD, 20 bất động sản; 8 bất động sản của Phạm Duy Tuyến… 

Hiện C03 đang tiếp tục điều tra mở rộng đối với các cá nhân, đơn vị liên quan cũng như rà soát, kê biên tài sản của các đối tượng để bảo đảm thu hồi cho Nhà nước.

Công ty Việt Á do Phan Quốc Việt thành lập, giữ chức Chủ tịch HĐQT kiêm tổng giám đốc, người đại diện pháp luật. Từ đầu năm 2020, Bộ Y tế, Bộ KH-CN đã xác định nhiệm vụ quốc gia bằng đề tài nghiên cứu khoa học "Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng vi-rút Corona mới 2019 (2019-nCoV)" giao cho Học viện Quân y phối hợp với Công ty Việt Á thực hiện.

Tháng 4-2020, Công ty Việt Á được Bộ Y tế cấp phép đăng ký lưu hành sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19. Tuy nhiên hiệm vụ này lại được chuyển giao cho Công ty Việt Á để phát triển sản phẩm thương mại trái quy định gây thất thoát ngân sách. Đến nay, Công ty Việt Á đã cung ứng kit xét nghiệm Covid-19 cho CDC và các cơ sở y tế khác của 62 tỉnh, thành với doanh thu gần 4.000 tỉ đồng.

Theo lời khai ban đầu của Phan Quốc Việt và các lãnh đạo chủ chốt Công ty Việt Á, lợi dụng tính cấp bách về nhu cầu test Covid-19, Phan Quốc Việt đã chủ động cung ứng thiết bị, vật tư, sinh phẩm y tế trước cho các bệnh viện (BV), CDC các tỉnh, thành sử dụng. Phan Quốc Việt thỏa thuận, thống nhất, chi cho cán bộ, lãnh đạo các đơn vị mua hàng với số tiền rất lớn.

Để thu lợi bất chính, Phan Quốc Việt và các đối tượng của Công ty Việt Á đã nâng khống giá thiết bị, chi phí nguyên vật liệu đầu vào đưa vào thuyết minh cơ cấu giá xác định giá bán là 470.000 đồng/kit; thỏa thuận và chi tiền phần trăm hợp đồng cho lãnh đạo bệnh viện, CDC các tỉnh, thành trong quá trình cung cấp sản phẩm.

C03 xác định Công ty Việt Á bán kit xét nghiệm Covid-19 cho CDC Hải Dương thông qua 5 hợp đồng với tổng giá trị 151 tỉ đồng. Phan Quốc Việt đã chi tiền phần trăm ngoài hợp đồng cho ông Phạm Duy Tuyến gần 30 tỉ đồng. 

Ngày 30-12-2021, Thường trực Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng thống nhất đưa vụ án vào diện Ban chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

Theo chỉ đạo, Đảng ủy Công an Trung ương, Ban cán sự đảng Viện kiểm sát nhân dân Tối cao phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan, chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung lực lượng, khẩn trương, quyết liệt, mở rộng điều tra làm rõ bản chất của vụ án, xử lý nghiêm các sai phạm theo quy định của pháp luật; không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không chịu bất kỳ sự can thiệp trái pháp luật của bất kì tổ chức, cá nhân nào.

Ủy ban Kiểm tra Trung ương tiến hành kiểm tra dấu hiệu vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên có liên quan để kịp thời xử lý nghiêm theo quy định của Đảng.

Các cấp ủy, tổ chức đảng, tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khẩn trương kiểm tra, thanh tra, điều tra xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng công tác phòng, chống dịch bệnh để tham nhũng, tiêu cực.

Ban Nội chính Trung ương - Cơ quan Thường trực của Ban chỉ đạo, được giao chủ trì phối hợp với các cơ quan chức năng đôn đốc, kiểm tra, tham mưu Thường trực Ban chỉ đạo để chỉ đạo xử lý kịp thời, nghiêm minh.