'Cạm bẫy' thuốc lá điện tử đối với giới trẻ: Cơ thể sa sút, não bộ tổn thương

Mới đây, Trung tâm Chống độc, BV Bạch Mai đã tiếp nhận cô gái 20 tuổi ở Hà Nội bị hôn mê sâu, suy tim, tổn thương não lan tỏa tất cả các vị trí… nguyên nhân do ngộ độc một chất ma túy thế hệ mới có trong thuốc lá điện tử.

TS.BS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Bệnh nhân đang trong tình trạng rất nguy kịch do tổn thương và suy nhiều cơ quan, trong đó nặng nhất là tổn thương não lan tỏa tại tất cả các vị trí.

Trường hợp của bệnh nhân gần giống như ca đột quỵ não nhưng nặng hơn rất nhiều. Nếu đột quỵ não chỉ gây tổn thương nhỏ ở một số vị trí thì ở trường hợp này là tổn thương gần như toàn bộ não.

Ngoài ra, bệnh nhân còn bị tổn thương và suy tim nặng, suy thận, tổn thương gan. Tiên lượng điều trị và hồi phục của bệnh nhân là vô cùng dè dặt.

Khai thác qua người nhà được biết: bệnh nhân chưa hút thuốc bao giờ. Ngày 25/7, bệnh nhân có đi chơi với bạn và hút thuốc lá điện tử. Sau khi hút thì từ khoảng 18h đến 22h ngày 25/7, bệnh nhân bất tỉnh.

Bạn bè đưa bệnh nhân vào bệnh viện tuyến cơ sở nhưng do bệnh nhân hôn mê sâu, tụt huyết áp nên 1h sáng ngày 27/7, bệnh nhân được bệnh viện đó chuyển đến Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai.

Mẫu thuốc lá điện tử bệnh nhân sử dụng đã được gửi đi xét nghiệm tại Viện Pháp y quốc gia. Qua xét nghiệm, các chuyên gia tìm thấy một chất cần sa tổng hợp là ADB- BUTINACA.

Theo bác sĩ, qua quá trình chứng kiến các bệnh nhân ngộ độc thuốc lá điện tử và theo dõi y văn trên thế giới cho thấy thuốc lá điện tử rất phức tạp. Mặc dù nhiều hãng quảng cáo không có nicotine nhưng trong nhiều loại thuốc lá điện tử, nicotine còn nhiều hơn thuốc lá bình thường.

Thuốc lá điện tử tiềm ẩn nhiều nguy cơ bởi "công thức" sản xuất thay đổi từng ngày. Một bộ thuốc lá điện tử gồm dung dịch hỗn hợp (chứa các chất tạo mùi, tạo vị, tạo khói...) và phần đốt.

Các thành phần trong hỗn hợp dung dịch được sản xuất theo trào lưu khác nhau. Mỗi thời điểm lại điều chế ra các loại thuốc lá điện tử có mùi vị và thay đổi liên tục, không đoán định được. Nguy hiểm nhất là các chất thay đổi liên tục và thậm chí cho các chất ma túy, cần sa vào để làm tăng cảm giác "phê" và nghiện.

Trong một số loại thuốc lá điện tử có chứa vitamin E, khi đốt cháy sẽ gây tổn thương phổi rất nặng nề. Tại Việt Nam cũng đã phát hiện trong thuốc lá điện tử có vitamin E.

Bên cạnh đó thuốc lá điện tử đánh vào tâm lý giới trẻ rất mạnh mẽ về hình dáng, mẫu mã và mùi hương. Với nữ giới có thể là những bộ thuốc lá điện tử màu hồng, màu đỏ có hình dạng như đồ trang điểm. Còn nam giới là những bộ thuốc lá điện tử "hầm hố" hình viên đạn. Thậm chí là ở trẻ vị thành niên còn có những bộ thuốc lá điện tử hình cây bút để đánh lừa cha mẹ, người thân.

Phân tích về tác hại của thuốc lá điện tử, bác sĩ Nguyễn Tuấn Lâm, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam khẳng định, nicotine có trong thuốc lá nói chung, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng nói riêng gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe người hút và người bị phơi nhiễm.

Cụ thể, nguy cơ gây nghiện nicotine, gây ra các bệnh như ung thư, nhất là ung thư phổi (thông qua tăng sinh tế bào, mất cân bằng oxy, gây chết tế bào và đột biến DNA), vòm họng, phổi tắc nghẽn, tăng nguy cơ huyết khối…

Chất này còn gây ra biến chứng bất thường ở trẻ sơ sinh như đột tử, giảm thính lực, ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ.

Nghiêm trọng hơn thuốc lá thông thường, thuốc lá điện tử còn gây nhồi máu cơ tim, liên quan đến hội chứng tổn thương phổi cấp…

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật CDC Mỹ cho biết, tính đến ngày 18/2/2020, tại Mỹ đã có 2.807 trưởng hợp nhập viện do hội chứng viêm phổi cấp vì dùng thuốc lá điện tử, trong đó 68 ca tử vong do hội chứng này tại 29 bang; 15% số ca nhập viện dưới 18 tuổi, 37% từ 18-24 tuổi, tuổi trung bình là 24 tuổi.

"Các bệnh nhân mắc chứng khó thở, ho, đau ngực, sốt, ớn lạnh, tiêu chảy, buồn nôn và nôn, nhịp tim nhanh, phổi có các điểm mờ... và có tiền sử dùng thuốc lá điện tử trong 3 tháng qua. Ở đây, nhân viên y tế cũng đã loại trừ các bệnh nhiễm trùng phổi khác"- bác sĩ Lâm nói.

Ngoài ra, theo bác sĩ Lâm, để tăng "độ phê" cho thuốc, nhằm tấn công vào các sở thích của giới trẻ, ngoài các hương liệu "trẻ trung, mới mẻ", thuốc lá điện tử đã được tẩm ướp cả 1 số loại ma túy. Điều này gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe, trí não của thanh thiếu niên. Nhiều thanh niên đối diện với nguy cơ vừa nghiện thuốc lá vừa nghiện ma túy. 

Các nghiên cứu đều chỉ ra, thuốc lá điện tử làm tăng nguy cơ bắt đầu hút thuốc lá truyền thống cao hơn gấp 3,5 lần so với nhóm không dùng thuốc lá điện tử, và nguy cơ sử dụng đồng thời cả thuốc lá điện tử và thuốc lá truyền thống", bác sĩ Lâm chia sẻ.

Mới đây Bộ Công thương đề xuất cho phép thí điểm kinh doanh thuốc lá mới trong hai năm. Tuy nhiên, Bộ Y tế và nhiều chuyên gia y tế lo ngại về những hậu quả do thuốc lá mới đến sức khỏe người dân.

Theo Bộ Y tế, tỉ lệ hút thuốc lá điện tử ở nước ta chưa cao nhưng bắt đầu có sự gia tăng ở giới trẻ, đặc biệt ở giới trẻ sống tại đô thị, trong khi Việt Nam chưa cho phép kinh doanh sản phẩm này.

Bà Trần Thị Trang, phó vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Y tế, cho biết thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang được kinh doanh bất hợp pháp, nhưng tỉ lệ sử dụng đã có xu hướng gia tăng, thu hút giới trẻ nhiều hơn.

Theo bác sĩ Nguyên, việc kiểm soát các loại chất trong thuốc lá điện tử là rất khó. Do các hỗn hợp này chứa các loại ma túy, cần sa tổng hợp (không phải cần sa cổ điển, tự nhiên, khó xét nghiệm) và chứa hàng trăm chất thay đổi khác nhau, mỗi ngày có một chất mới, một công thức mới nên rất khó để kiểm soát.